Manastir Tumane je osnovan u 14. veku, a osnivač je Miloš Obilić. Nalazi se u istočnoj Srbiji u Braničevskom okrugu, na udaljenosti od svega 12 kilometara od Golupca. Manastir Tumane se nalazi u Golubačkoj dolini, na samoj obali Golubačkog potoka, kod sela Tuman.
Manastir Tumane je manastir Eparhije braničevske Srpske pravoslavne crkve.
Kako je manastir Tumane dobio naziv?
Miloš Obilić, osnivač manastira Tumane, često je išao u lov. Jednim odlaskom u lov slučajno je ranio Zosima Sinajita. Zosim je bio jedan od monaha, veliki molitvenik i duhovnik, koji je došao u Srbiju za vreme vladavine Kneza Lazara. Miloš ga je brzo odveo u svoj dvor kako bi mu pomogao i izlečio ga. Međutim, Zosim je predosetio svoju smrt i reče Milošu: „Tu mani…“ što znači „nema leka“ – ostavi me tu da umrem. Zbog velike griže savesti, Miloš sagradi manastir, u koji je položio Zosimove kosti. Dok je zidao manastir stigao mu je poziv od kneza da ide u boj. U pozivu je pisalo „Tu mani, pa dođi na Kosovo“. Na kraju, od dvostrukog Tu mani, manastir dobija naziv Tuman.
Istorija manastira Tumane
Tačan datum izgradnje se ne zna, ali se zasigurno zna da je u pitanju 14. vek. U drugoj polovini 16. veka je u manastiru nastalo jedno veoma značajno književno delo, a to je Tumanski apokrifni zbornik. U tom periodu je došlo i do paljenja manastira od strane Turaka.
Manastir je bio veoma star pa je do njegove obnove došlo 1797. godine. Posle nešto manje od jednog veka, 1879. godine je manastir ponovo bio veoma oštećen prilikom zemljotresa. Manastirski posed je bio veoma siromašan, pa je 1889. godine iznosio 14 hektara oranice i 395 hektara šume. 1910. godine je crkva srušena, a planirana obnova je odložena Balkanskim ratovima do 1924. godine, kada je obnova i bila završena.
Od 1966. godine manastir Tumane je ženski manastir, ali 2014. godine dolazi mlado bratstvo i manastir posle dugog niza godina postaje muški manastir.
Uticaj novog bratstva na manastir Tumane
Samim dolaskom već pomenutog bratstva u manastir 2014. godine, mnoge stvari su se promenile u manastiru. Te promene su veoma doprinele turizmu tog kraja, prvenstveno poseti manastira Tumane. Bratstvo manastira je od 2016. godine naporno radilo na izgledu manastira i njegove okoline i okruženja. Vrlo brzo su dostigli veliki napredak i promenu, pa je već 28. maja 2017. godine upravo u ovom manastiru organizovan jedan od najvećih sabora srpske pravoslavne crkve.
Tog dana je organizovan prenos moštiju Svetog Zosima Tumanskog iz manastirske crkve do obnovljene isposnice koja se nalazi na petnaestak minuta pešačenja od manastira, zatim presvlačenje njegovih moštiju, kao i kanonizacija Jakova Tumanskog koji je bio sahranjen u porti manastira, a čija je ikona toga dana svečano uneta u manastir.
Spomenik prirode – Bigrena akumulacija
Ovaj spomenik prirode se nalazi u neposrednoj blizini manastira Tumane, južno od Golupca. Smešten je u dolini potoka Kamenica, koja je veoma duboka i uska. U središnjem delu ove strme doline, na nadmorskoj visini od 250 metara, sa desne strane doline nalazi se akumulacija bigra.
Akumulacija bigra ima izgled terase, lepezastog oblika. Pokriva površinu od 8550 metara kvadratnih, a visina je oko 14 metara.
Svrstana je u III kategoriju zaštite kao spomenik prirode, a okolina manastira Tumane je klasifikovana kao predeo izuzetne prirodne lepote.
U video prilogu ispod, možete pogledati kako iz vazduha izgledaju manastir Tumane i njegova okolina:
Manastir Tumane na mapi
Ukoliko želite da pročitate još tekstova o drugim manastirima u Srbiji, kliknite ovde.
Foto: 1. instragram@nikola_jo_96 , 2 i 3. instagram@petar_milanovic
