Planina Venčac – Biser Šumadije koji nestaje

Planina Venčac je planina metamorfnog porekla i nastala je pre oko 15 miliona godina tektonskim pokretima. Dostiže maksimalnu nadmorsku visinu od 658 metara. Planina Venčac se nalazi u blizini gradskog naselja Aranđelovac.

Sastav planine Venčac

U geološkom sastavu Venčaca učestvuju mermeri, u obliku nepravilnih sočiva promenljive debljine. Najveće i najpoznatije nalazište mermera se nalazi na severoistočnim padinama planine, odakle se više decenija eksploatiše i obrađuje za ukrasni kamen. Ova vrsta kamena je poznata na tržištu kao beli Venčac. Od njega je napravljen veliki broj skulptura, koje krase park Bukovačke banje, česma u Knez Mihailovoj u Beogradu, deo zgrade Bele kuće u Vašingtonu i tako dalje. Postoje i vrste mermera sa planine Venčac koje nisu pogodne za izradu ukrasnog kamena, ali se prerađuju u tucanik, rizlu ili se koriste za pečenje kreča. Prema naučnim istraživanjima, zalihe mermera su gotovo neiscrpne.

Planina Venčac ima specifičan oblik blaže subalpske klime. Na višim delovima planine dominiraju listopadne šume hrasta, bukve, jasena i graba, dok na padinama ima i jove i jasena. Na nižim predelima planine, ispod 540 metara nadmorske visine, nalaze se njive, voćnjaci i vinogradi.

Planina Venčac nestaje

Planina Venčac predstavlja jedan od bisera Šumadije, međutim na njoj se danas dešava ekološka katastrofa. Firma Bekament vrši iskopavanje mermera na ovoj planini, a zbog obima posla, počeli su sa „nekontrolisanim iskopavanjem“. Zbog povećanog miniranja na planini, na samom vrhu više ne postoji vrh, već krater. Prema saopštenju Zelenog pokreta Srbije, nadmorska visina planine je smanjena čak za 3 metra. Do samog vrha planine Venčac, na 658 metara nadmorske visine, vodi staza, međutim, to više nije mesto na kojem se planinari slikaju. Najviši vrh planine Venčac se sada nalazi čak 30 metara dalje od prvobitnog. Nadamo se da će proces eksploatisanja mermera biti vraćen pod kontrolu.

Jezero – kamenolom Venčac

Na jednom kopu na planini Venčac, koji se više ne koristi, slivanjem kišnice je nastalo jezerce, koje svojom zelenom bojom mami posetioce. Nadomak jezera se nalazi tabla na kojoj stoji obaveštenje da su zabranjeni prilaz jezeru i fotografisanje jezera, ali turisti ne mogu da odole ovom malom, čarobnom mestu.

U kamenolomu, na samom vrhu planine Venčac, 2018. godine je otkrivena nekropola koja sadrži 22 grobnice. Ovo otkriće donosi mnoga nova saznanja o životu na ovom prostoru, za vreme Rimskog carstva.

U video prilogu ispod, možete videti kako izgleda planina Venčac iz vazduha.

Ukoliko želite da pročitate još tekstova o drugim planinama u Srbiji, kliknite ovde.